Temporomandibular eklem, alt çenenin (mandibula) kafatasına (temporal kemik) bağlandığı, çift taraflı ve karmaşık hareket kabiliyeti olan özel bir eklemdir. Çiğneme, konuşma, yutkunma, esneme gibi fonksiyonlarda aktif rol alır. Eklemin içinde eklem diski (artiküler disk) bulunur. Bu disk, kemikler arasında yastık görevi görür, sürtünmeyi azaltır ve hareketlerin dengeli şekilde yapılmasını sağlar.

TME Hastalıkları Nelerdir?

TME hastalıkları, eklem ve çevresindeki kas, bağ, disk veya kemik yapıların işlevini etkileyen bozuklukların tümünü kapsar.

Kas Kaynaklı Problemler (Miyofasiyal Ağrı Sendromu)
– Çene ve yüz kaslarında aşırı kasılma ve hassasiyet
– Ağrı genellikle kulak, şakak ve boyun bölgesine yayılır
– Çoğu zaman stres, diş sıkma (bruksizm) veya yanlış çiğneme alışkanlıklarıyla ilişkilidir

Eklem Diski Kaymaları
– Diskin normal pozisyonundan öne veya yana kayması
– “Klik” sesi ile birlikte olabilir
– Bazı vakalarda çene açma veya kapama sırasında kilitlenme gelişebilir

İltihabi Eklem Hastalıkları (Artrit)
– Osteoartrit: Eklem kıkırdağının aşınması ile oluşur
– Romatoid artrit: Bağışıklık sistemi kaynaklı iltihap
– Enfeksiyöz artrit: Bakteriyel enfeksiyon sonucu gelişebilir

Travma ve Yaralanmalar
– Yüz bölgesine alınan darbeler
– Çene kırıkları

Nedenler ve Risk Faktörleri

– Stres ve anksiyete → Diş sıkma ve kas gerginliğini artırır
– Yanlış çiğneme alışkanlıkları → Tek taraflı çiğneme ekleme aşırı yük bindirir
– Diş sıkma veya gıcırdatma (bruksizm) → Gece uyurken fark edilmeden gelişebilir
– Diş ve çene kapanış bozuklukları (maloklüzyon)
– Travmalar (spor yaralanmaları, trafik kazaları)
– Eklem aşınmaları (yaşla veya aşırı kullanım sonucu)
– Dental tedaviler

Belirtiler

– Çiğneme sırasında eklem veya kas ağrısı
– Kulak çevresinde dolgunluk, basınç veya çınlama
– Ağız açma-kapama sırasında klik, sürtünme veya patlama sesi
– Çene hareketlerinde kısıtlılık veya kilitlenme
– Sabahları çene kaslarında ağrı ve yorgunluk
– Yüz asimetrisi veya alt çenenin kayması

Tedavi Yöntemleri

Yaşam Tarzı Düzenlemeleri
– Sert yiyeceklerden kaçınmak
– Sakız çiğnememek
– Tek taraflı çiğnemekten kaçınmak
– Stres azaltıcı aktiviteler (yoga, nefes egzersizi)

Fizik Tedavi ve Egzersizler
– Sıcak-soğuk uygulamaları
– Ultrason, TENS gibi fizik tedavi yöntemleri
– Çene açma ve gevşetme egzersizleri

İlaç Tedavisi
– Ağrı kesiciler ve kas gevşeticiler
– İltihap giderici ilaçlar
– Gerekirse anksiyolitikler (stres yönetimi için)

Splint (Gece Plağı) Kullanımı
– Diş sıkma/gıcırdatma nedeniyle oluşan aşırı yükleri azaltır
– Eklem ve kasların dinlenmesini sağlar

İleri Tedavi Yöntemleri
– Artrosentez: Eklem yıkama işlemi
– Artroskopi: Kamera ile eklem içine girilerek tedavi
– Açık cerrahi: Disk onarımı veya eklem rekonstrüksiyonu

Önleme ve Günlük Yaşam Önerileri

– Çene zorlayıcı hareketlerden kaçının
– Düzenli diş hekimi kontrollerini aksatmayın
– Uzun süreli stres faktörlerini azaltın

 Not: Bilgilendirme amaçlıdır. Kapsamlı değerlendirme için hekiminizle görüşünüz.